Sport w Monako

 

Okazuje się, że wpis na temat sportu w Watykanie jest najpopularniejszym wpisem na blogu.  Zobaczymy, jak będzie z kolejnym mikropaństwem.

Monako bo o nim mowa to już zupełnie inna liga. Choć jest maleńkie jak ziarenko piasku to jednak znacznie większe od Watykanu. Ludnościowo bije ich na głowę. No i jest świeckie co sprawia, że możliwości rozwoju sportowego są wszechstronne.

Monako to jedno z najbogatszych państw świata. Warunki do uprawiania sportów są więc wzorowe. Jest to miejsce szeroko znane na świecie z imprez tenisowych, lekko atletycznych czy grad prix Formuły 1.

Indywidualnie ludzie uprawiają różne sporty od szachów przez lekką atletykę po żeglarstwo. 

Igrzyska

Księstwo debiutowało na igrzyskach olimpijskich w Antwerpii wysyłając na nie czterech zawodników. Największą ekipę wysłali na igrzyska w Rzymie gdzie pojechało jedenaście osób. Natomiast do Los Angeles w 1932 roku, Melbourne w 1956 i do Moskwy w 1980 nie wysłali nikogo. W 1924 roku wywalczyli brązowy medal w olimpijskim konkursie sztuki i literatury. Za projekt stadionu nagrodzono Juliena Medecina. Jako, że nie jest to jednak medal zdobyty w rywalizacji sportowej nie liczy się do ogólnej klasyfikacji medalowej.

                                                                     

 Na zimowych igrzyskach olimpijskich Monako zadebiutowało dopiero w 1984 roku. Co jakoś szczególnie dziwić nie powinno skoro to kraj śródziemnomorski. Do Sarajewa pojechał alpejczyk, który zajął 47 miejsce w konkurencji zjazdu. Od tego czasu księstwo bierze udział w każdych igrzyskach zimowych. W 1988 roku w Calgary zadebiutowały czerwono białe boby. Wszystko za sprawą Alberta Grimaldiego czyli przyszłego księcia. Bobslejowa dwójka w debiucie zajęła 25 miejsce. Najwyższą pozycję, szóstą bobsleiści zajęli w 2022 roku.

Piłka Nożna

Piłka nożna w zorganizowanej formie pojawiła się po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Pierwszego sierpnia 1920 roku powołano AS Monaco, które było rodzajem zjednoczenia lokalnych klubów piłkarskich. Natomiast 23 sierpnia 1924 roku zarejestrowano AS Monaco jako klub wielosekcyjny. Obok piłki nożnej była też koszykówka, pływanie i lekka atletyka. Klub jest dumą kraju. Rodzina panująca ma nad nim bezpośredni patronat. Co zrozumiałe jest członkiem francuskiej federacji. W 1933 roku francuska federacja zaproponowała klubowi przejście na profesjonalizm. Drużyna zadebiutowała w drugiej klasie rozgrywkowej, ale spadła po roku. W 1939 roku otwarto stadion Louisa II.   Do najwyższej klasy rozgrywkowej klub awansował w 1953 roku. Osiem razy wywalczył tytuł mistrza Francji (pierwszy w 1961 roku) oraz pięć razy sięgnął po puchar tegoż kraju.

Jeśli chodzi o amatorską piłkę nożną to ta nie zaginęła wraz z pojawieniem się AS Monaco. Pełna profesjonalizacja tegoż klubu stworzyła zapotrzebowanie na amatorskie rozgrywki. Na dziś w tym maleńkim kraju rozgrywa się aż trzy różne puchary. Najważniejszy z nich to puchar księcia Rainera III rozgrywany od 1975 roku. W pierwszej rundzie drużyny podzielone są na grupy. Najlepsze zespoły z każdej grupy awansują do fazy pucharowej. Najsłabsze walczą o rozgrywany od 1995 roku puchar Ville de Monaco. Trzecim w kolejności jeśli idzie o skalę ważności jest rozgrywany od 1991 roku puchar Chalenge Monegasque.

Puchar Rainera III

Rok	Zwycięzca
1976	SBM Jeux
1977	SBM Loews Jeux
1978	SBM Loews Jeux
1979	Palais Princier
1980	Nie rozgrywano
1981	Banque Sudameris
1982	SBM Loews Jeux
1983	Nie rozgrywano
1984	SBM Loews Jeux
1985	SBM Loews Jeux
1986	SBM Loews Jeux
1987	SBM Loews Jeux
1988	Palais Princier
1989	Palais Princier
1990	SBM Loews Jeoux
1991	Loews Hotel (wcześniej jako Loews Jeoux)
1992	Cafe de Paris
1993	Sun Casino (wcześniej jako Loews Hotel)
1994	Cafe de Paris
1995	Hopital
1996	GEM Batiment
1997	GEM Batiment
1998	GEM Batiment
1999	GEM Batiment
2000	Sun Casino
2001	GEM Batiment
2002	Sun Casino
2003	Sun Casino
2004	Ribeiro Freres
2005	Sun Casino
2006	Sun Casino
plany2007	Sun Casino
2008	Sofamo Biotherm
2009	Sun Casino
2010	Sun Casino
2011	Sun Casino
2012	La Poste Monte Carlo
2013	Sun Casino
2014	MR Concept
2015	Ribeiro Freres
2016	Ribeiro Freres
2017	MR Concept
2018	Hopital
2019	MI Monaco
2020	Vinci Construction
2021	Nie rozegrano
2022	Carabieners du Prince
2023	MI Monaco

 

Chalenge Monegasque

Rok	Zwycięzca
1991	Sapeurs-Pompiers
1992	Lancaster
1993	Lncaster
1994	SUC
1995	Nie rozgrywano
1996	Nie rozrywano
1997	Nie rozgrywano
1998	Nie rozgrywano
1999	Nie rozgrywano
2000	Cafe de Paris
2001	Monte Carlo Country Club
2002	Nie rozgrywano
2003	Nie rozgrywano
2004	Nie rozgrywano
2005	Sofamo Biotherm
2006	Fonction Publique
2007	Nie rozgrywano
2008	Nie rozgrywano
2009	Nie rozgrywano
2010	Nie rozgrywano
2011	Nie rozgrywano
2012	Nie rozgrywano
2013	Nie rozgrywano
2014	Nie rozgrwano
2015	Monaco parkings
2016	Carabieners du Prince
2017	Więcej już nie rozgrywano

 

Puchar Ville de Monaco

Rok	Zwycięzca
1995	Anciens O. S. Monaco
1996	SBM Administration
1997	Surete Publique
1998	Mairie de Monaco
1999	HBS
2000	Credit Foncier
2001	OSM Monacolor
2002	Ribeiro Freres
2003	Anciens Hopital
2004	Sofamo Biotherm
2005	Single Buoy Moorins
2006	Mecaplast Group
2007	SMA
2008	Lancaster Group
2009	Sofamo Biotherm
2010	Surete Publique
2011	CCF Wolzok
2012	Mairie de Monaco
2013	SMB Slot Mchines
2014	Surete Publique
2015	Carabiniers du Prince
2016	CCF Wolzok
2017	Pompiers Monaco
2018	Centre Rainer III
2019	Surete Publique
2020	A. P. Poste Monte Carlo
2021	Nie rozgrywano
2022	Surete Publique
2023	Casino Monte Carlo

 

Wreszcie nadszedł ten moment. W 2000 roku powstała Monegaska Federacja Piłkarska. Tym samym mogła wreszcie zadebiutować piłkarska reprezentacja księstwa. Monako nie jest członkiem FIFA. W 2006 roku czerwono biali wzięli udział w niezależnych mistrzostwach świata https://sportowykurz.blogspot.com/2018/06/poza-fifa-cz-ii.html . Mieli też wystąpić na mistrzostwach w 2015 roku ale ostatecznie się nie pojawili. Po 2018 roku choć były plany organizacji kolejnych meczy działalność narodowej drużyny w zasadzie zamarła. Poniżej zestawienie wszystkich meczy reprezentacji Monako. Na podstawie informacji zawartych we wpisach federacji w mediach społecznościowych dodałem cztery spotkania nie uwzględnione nigdzie indziej.

Mecze Reprezentacji

Data	mecz	wynik
11 VI 2000	Gibraltar - Monako	5:0
14 VII 2001	Monako - Tybet	2:1
18 II 2002	Monako - Gibraltar	2:2
23 XI 2002	Watykan - Monako	0:0
21 VI 2004	AS Marsa (Tunezja) – Monako	0:0
12 II 2005	Oksytania - Monako	0:0
17 V 2005	Monako - Oksytania	1:1
27 V 2005	Gibraltar - Monako	4:0
28 V 2005	Amterur Alliance FA (Gibraltar) – Monako	4:0
17 XII 2005	Monako - Oksytania	2:1
18 II 2006	Monako - Czeczenia	13:1
22 IV 2006	Monako - Kosowo	1:7
20 XI 2006	Monako – Ambazonia MŚ	3:0
21 XI 2006	Monako – Oksytania MŚ	3:2
23 XI 2006	Monako – Sampi MŚ	0:14
24 XI 2006	Monako – Sampi MŚ	1:21
8 IX 2007	HNK Orijent Rijeka – Monako	1:2
7 VI 2008	Monako – HNK Orijent Rijeka	2:3
9 XI 2008	Oksytania - Monako	2:2
20 XII 2008	Monako - Prowansja	2:3
26 IX 2009	FC Lucciana (Francja) – Monako	2:5
3 IV 2010	Monako - Oksytania	1:5
5 VI 2010	Monako – Callas (Francja)	3:2
3 V 2011	Watykan - Monako	1:2
11 VI 2011	Monako – Chorwacja amatorzy	1:3
14 IV 2012	Monako – Piacenza Calcio	4:3
6 X 2012	Monako - Recja	1:2
13 II 2013	Prowansja - Monako	6:1
22 VI 2013	Monako -Watykan	2:0
6 IV 2014	Ellan Vannin (Wyspa Man) - Monako	10:0
10 V 2014	Watykan - Monako	0:2
19 IV 2015	Monako – Piacenza Calcio	6:3
26? VI 2015	Callas (Francja) - Monako	2:1
27? VI 2015	Monako – Piacenza Calcio	0:4
28? VI 2015	Monako – Urugwaj amatorzy	0:0
29 IV 2017	Watykan - Monako	0:0
9 VI 2018	Monako – Piacenza Calcio	4:6

 

Koszykówka

W 1928 roku założono sekcję koszykówki AS Monaco. Pierwsze sukcesy przyszły….wraz z drugą wojną światową. Klub zaczął liczyć się w walce o mistrzostwo Francji. W 1942 roku koszykarze z księstwa omal nie dotarli do finału mistrzostw strefy okupowanej. W 1943 roku byli w półfinale strefy południowej. W 1945 roku dotarli do ćwierćfinału mistrzostw a w 1948 roku zagrali w półfinale. Pierwszy upragniony finał przyszedł w 1950 roku. Monegańczycy przegrali wtedy z ASVEL 40 do 52. Wkrótce przyszedł jednak spadek i chude lata. Na powrót do elity koszykarze musieli czekać aż do 1974 roku (i to zaledwie na jeden sezon) a upragnione mistrzostwo to dopiero rok 2023. Był to ich piąty finał ligi i pierwszy wygrany. 

 W 1985 roku po raz pierwszy zorganizowano Igrzyska małych państw Europy. Gospodarzem było Sam Marino. Impreza się udała i w 1987 roku druga jej edycja zawitała do księstwa. W związku z tym w 1987 roku powołano federację koszykarską. Reprezentacja zadebiutowała 14 maja 1987 meczem z Cyprem.  Finalnie wygrała cały turniej. Dwa lata później zajęli już szóstą pozycję. Sukcesu z lat osiemdziesiątych nie powtórzyli już nigdy. Co więcej po 1991 roku przez blisko dekadę reprezentacja Monako w ogóle nie grała. Ostatnia aktywność męskiej reprezentacji miała miejsce w 2007 roku. Narodowa koszykówka nie wyginęła jednak zupełnie. W 2015 roku na Igrzyskach Małych Państw Europy zadebiutowała żeńska reprezentacja księstwa. Drugi raz panie zagrały w 2019 roku. Z kolei ostanie rozegrane igrzyska z roku 2023 to debiut męskiej reprezentacji 3x3.

Mecze Reprezentacji

Data	mecz	wynik
14 V 1987	Monako – Cypr IMP	100:87
15 V 1987	Monako – Malta IMP	87:83
16/17 V 1987	Monako – Islandia IMP	80:75
17/19 V 1989	Cypr – Monako IMP	85:82
17/19 V 1989	Luksemburg – Monako IMP	porażka
17/19 1989	San Marino – Monako IMP	zwycięstwo
20 V 1989	Monako – Malta IMP	101:103
21/25 V 1991	Islandia – Monako IMP	101:91
21/25 V 1991	Cypr – Moanko IMP	85:76
21/25 V 1991	Malta – Monako IMP	94:83
29/31 V 2001	Monako – Islandia IMP	54:91
29/31 V 2001	Monako – Malta IMP	68:60
29/31 V 2001	Monako – Andora IMP	81:75
1 VI 2001	Cypr – Monako IMP	108:40
2 VI 2001	San Marino – Monako IMP	81:54
3 VI 2003	Cypr – Monako IPM	96:54
4 VI 2003	Monako – Luksemburg IMP	57:84
6 VI 2003	Monako – Andora IMP	68:69
5/9 VI 2007	Monako – Islandia IMP	69:74
5/9 VI 2007	Monako – Luksemburg IMP	62:87
5/9 VI 2007	Monako – Cypr  IMP	77:95
5/9 VI 2007	Monako – San Marino IMP	57:64
5/9 VI 2007	Monako – Andora IMP	69:85

 

Mecze Reprezentacji Kobiet

Data	mecz	wynik
2 VI 2015	Luksemburg – Monako IMP	88:55
4 VI 2015	Islandia – Monako IMP	81:55
5 VI 2015	Monako – Malta  IMP	41:72
28 V 2019	Luksemburg – Monako IMP	80:67
29 V 2019	Monako – Malta IMP	52:72
30 V 2019	Monako – Cypr IMP	82:53
31 V 2019	Monako – Islandia IMP	59:91
1 VI 2019	Czarnogóra – Monako IMP	56:46

 

Mecze Reprezentacji 3x3

data	mecz	wynik
31 V 2023	Monako – Luksemburg IMP	3:21
31 V 2023	Andora – Monako IMP	12:21
31 V 2023	Cypr – Monako IMP	22:12
1 VI 2023	Malta – Monako IMP	18:20
1 VI 2023	Cypr – Monako IMP	19:15
1 VI 2023	Andora – Monako IMP	21:18

 

Siatkówka

Choć sekcja siatkarska AS Monaco istniała już od 1952 roku w związku z Igrzyskami Małych Państw Europy w 1987 roku gdzie księstwo pełniło rolę gospodarza powołano do życia siatkarską federację. Niestety siatkarze gospodarzy zajęli ostanie szóste miejsce. Póki co nie udało mi się dotrzeć do wyników z tego turnieju. Dwa lata później panowie znacznie się poprawili zajmując czwarte miejsce. Zadebiutowały też panie, które od razu sięgnęły po brąz. W 1991 panie uplasowały się na piątym miejscu, panowie sięgnęli po brąz. W 1993 roku nie wystawiono drużyny kobiecej. Mężczyźni zanotowali spory sukces zajmując drugie miejsce. W 1995 roku w Luksemburgu męska drużyna zajęła piątą lokatę. Na kolejne mistrzostwa siatkarze już nie pojechali. Powrócili na turniej w 1999 roku, ale zajęli ostanie ósme miejsce i znów nie wykazywali aktywności przez kolejne kilka lat. W 2005 roku w programie igrzysk pojawiła się siatkówka plażowa. Monako wystawiło ekipę kobiecą, która zdobyła złoty medal. W 2007 roku Monaco ponownie było gospodarzem igrzysk. Wzięto udział w kobiecej siatkówce plażowej co dało srebrny medal oraz wystawiono męską drużynę siatkarską, która zajęła ostanie szóste miejsce. Dwa lata później przystąpiono do rywalizacji tylko w siatkówce plażowej. Panie niezmienni imponowały dobrą formą sięgając znów po srebro, debiutujący panowie zajęli czwarte miejsce. W 2011 roku mężczyźni znów zajęli czwarte miejsce, kobiety zaś uplasowały się ostatecznie na piątej pozycji. Halowa reprezentacja siatkówki powróciła w 2013 roku. Panowie wygrali z San Marino 3:1. Następnie przegrali z Luksemburgiem 1:3 o raz z Cyprem 0:3. Na koniec wygrali 3:0 z Islandią. Taka forma w kratkę dała im trzecie miejsce. Jeśli idzie o siatkarzy plażowych to panowie zajęli piąte miejsce, panie zaś uplasowały się na trzecim ostatnim miejscu w grupie A i nie awansowały do fazy pucharowej. Zostały sklasyfikowane na piątej pozycji. W 2015 roku Monako wystawiło tylko męskie drużyny. Siatkarze plażowi zajęli szóste miejsce. Zawodnicy halowi zaczęli od porażki 1:3 z San Marino. Następnie rozbili Islandię 3:0 by w następnym meczu dość łatwo ulec Luksemburgowi 3:0. Zajęli więc ostanie czwarte miejsce. W 2017 roku siatkarze zaczęli mistrzostwa od porażki z San Marino 3:2. Następnie, tradycyjnie już wygrali z Islandią 3:1 by zmagania zakończyć dwoma porażkami. 0:3 z Luksemburgiem oraz 1:3 z Cyprem. Powyższe wyniki dały im przedostanie czwarte miejsce. Siatkarze plażowi sięgnęli po brąz, panie zaś zajęły czwarte miejsce. W 2019 roku mistrzostwa po raz pierwszy odbyły się w Czarnogórze. Siatkarze zaczęli je od porażki 1:3 z Luksemburgiem. Dalej przegrali 0:3 z Cyprem i 2:3 z San Marino. Serię porażek przerwało tradycyjne zwycięstwo na Islandią 3:1. Było to ich jedyne zwycięstwo turnieju bowiem w ostatnim meczu ulegli 0:3 Czarnogórze. Znów zajęli przedostanie, piąte miejsce. Znacznie lepiej im poszło w siatkówce plażowej, gdzie panowie zajęli czwarte miejsce a panie sięgnęły po srebro. Podczas ostatnich mistrzostw rozgranych w 2023 roku siatkówka nie znalazła się w programie.

Rugby

Rugby to ostatni sport drużynowy, który rozwinął się w księstwie. 21 września 1964 roku założono sekcję tego sportu przy AS Monaco. Natomiast na reprezentację trzeba było poczekać ponad trzydzieści lat. W 1996 założono federację i Monako mogło przystąpić do międzynarodowych rozgrywek. Debiutowali 8 lipca remisem z Luksemburgiem. Drużyna występowała w dywizji 3D Pucharu Narodów Europy jednak po jego reorganizacji w 2010 roku nie przystąpiła już do rozgrywek skupiając się tylko na rugby siedmioosobowym.

Mecze Reprezentacji:

Data	mecz	wynik
1 VII 1996	Monako - Luksemburg	8:8
1997	Słowenia - Monako	28:14
15 XI 1997	Monako – Bośnia i Hercegowina FIRA	16:22
18 IV 1998	Luksemburg – Monako FIRA	18:12
9 V 1998	Monako – Bułgaria FIRA	21:16
27 II 1999	Andora – Monako FIRA	29:6
10 IV 1999	Monako – Szwajcaria FIRA	16:20
29 V 1999	Izrael – Monako FIRA	27:15
12 VI 1999	Monako – Bułgaria FIRA	21:16
6 XI 1999	Monako – Węgry ENC	22:7
5 II 2000	Monako – Andora ENC	10:14
25 III 2000	Austria – Monako ENC	9:5
15 IV 2000	Słowienia – Monako ENC	26:3
28 X 2000	Monako – Mołdawia ENC	15:17
2 XII 2000	Monako – Słowienia ENC	8:13
20 I 2001	Malta – Monako ENC	3:9
3 III 2001	Monako – Belgia ENC	12:18
12 V 2001	Litwa – Monako ENC	33:10
24 XI 2001	Malta – Monako ENC	8:0
19 I 2002	Monako – Norwegia ENC	60:3
6 IV 2002	Monako – Bułgaria ENC	53:5
19 X 2002	Monako – Finlandia	90:0
2006	Słowacja – Monako ENC	0:6
31 X 2007	Cypr – Monako ENC	19:10
3 XI 2007	Monako – Azerbejdżan ENC	41:3
11 X 2008	Monako – Bośnia i Hercegowina ENC	5:50
6 XII 2008	Cypr – Monako ENC	24:3
31 I 2009	Monako – Azerbejdżan ENC	38:12
21 III 2009	Słowacja – Monako ENC	11:10
10 X 2009	Bośnia i Hercegowina – Monako ENC	23:8
14 XI 2009	Monako – Cypr ENC	5:44
30 I 2010	Azerbejdżan – Monako ENC	6:0*

 

*Monako poddało mecz z powodu choroby zawodnika. Azerbejdżan wygrał a Monako dostało punkt bonusowy za porażkę.

Podsumowanie

Na przykładzie Monako gołym okiem widać jak ważnie w obecnym sporcie są działacze. Piłkarska reprezentacja praktycznie zamarła gdy nastąpiła wymiana pokoleniowa. Choć przymiarki były nie jest w stanie od dawna zorganizować meczu. Podobnie jest w rugby. Była to patrząc na wyniki najsilniejsza reprezentacja księstwa. Oczywiście reorganizacja systemu rozgrywek sprawiła trudności. W pełni to rozumiem. Związek nie przestał istnieć. Skupił się na udziale w turniejach siódemek. Trochę jednak szkoda, że odpuścili klasyczną formę gry. Jeśli puchar Europy to obecnie za duże wyzwanie to nic nie szkodzi by choć raz w roku zorganizować mecz towarzyski.